Stare odmiany drzew owocowych
Lista odmian drzew owocowych, które były uprawiane w Polsce jest bardzo długa. Mamy nadzieję, że Wasza praca pozwoli poszerzyć wiedzę o odmianach, które u nas występują. Poniżej zamieszczamy literaturę, która pozwoli Wam wybrać odpowiednie odmiany do minisadu oraz rozpoznać odmiany w czasie waszych badań. Przykładowa lista starych odmian pochodzi z programu rolnośrodowiskowo-klimatycznego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Pakiet 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych, z którego niektórzy rolnicy korzystają, chroniąc i zakładając sady przydomowe. Jako kryterium wieku odmiany przyjęto, że pojawiła się ona na ziemiach polskich do połowy XX wieku.
Zamieściliśmy również opisy zwane pomologicznymi (oficjalny opis odmiany) dla kilku najbardziej popularnych odmian grusz i jabłoni. Takie opisy znajdziecie w tzw. pomologiach jak również w poniżej wymienionych atlasach i poradnikach.
Literatura przedmiotu
- Sobieralska R. 2004. Poradnik sadowniczy starych odmian drzew owocowych. Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły.
- Hodun G., M. Hodun 2015. Podręczny atlas dawnych odmian gruszy, śliwy, czereśni i wiśni. Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły.
- Przybyła A. A. (redakcja) 2016. Dawne odmiany gruszy uprawiane w Polsce. Podręczny atlas. Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły.
- Pająkowski J. (redakcja) 2016. Dawne odmiany wiśni, czereśni i śliwy uprawiane w Polsce. Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego.
- Hodun M., G. Hodun 2016. Atlas dawnych odmian jabłoni. Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły.
- Przybyła A. A. (redakcja) 2017. Dawne odmiany jabłoni uprawiane w Polsce. podręczny atlas. Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego.
Przykładowe stare odmiany drzew owocowych
Odmiany jabłoni – przykłady: Ananas Berżenicki, Antonówka Półtorafuntowa, Aporta, Babuszkino, Beforest, Berner Rosen, Boiken, Bukówka, Cellini, Cesarz Aleksander (Aporta), Cesarz Wilhelm, Charłamowska, Cukrówka Litewska (Białe Słodkie), Cyganka, Cytrynówka, Czarnodrzewne, Czarnoguz, Czeskie Panieńskie, Dobry Kmiotek, Filippa, Gaskońskie Szkarłatne, Glogierówka, Gloria Mundi, Grafsztynek Czerwony, Grafsztynek Inflancki, Grafsztynek Prawdziwy, Grahama Jubileuszowe, Grochówka, Gruchoty, Jakub Lebel, Jonathan, Kalwila Czerwona Jesienna, Kalwila Letnia Fraas’a, Kandil Sinap, Kantówka Gdańska, Kardynalskie, Koksa Pomarańczowa, Korobówka, Kosztela, Kronselska, Królowa, Królowa Renet, Krótkonóżka Królewska, Książę Albrecht Pruski, Książęce, Kuzynek Buraczek, Landsberska, Malinowa Oberlandzka, Mank’s Kϋchenapfel, Montwiłłówka, Niezrównane Peasgooda, Ontario, Oliwka Czerwona, Oliwka Inflancka, Papierówka Słodka, Pąsówka, Pepina Linneusza, Pepina Parkera, Pepina Ribstona, Piękna z Barnaku, Piękna z Boskoop, Piękna z Herrnhut, Piękna z Rept, Rajewskie, Rarytas Śląski, Reneta Ananasowa, Reneta Baumana, Reneta Blenheimska, Reneta Gwiazdkowa, Reneta Kanadyjska, Reneta Karmelicka, Reneta Kasselska, Reneta Kulona, Reneta Muszkatołowa, Reneta Orleańska, Reneta Sudecka, Reneta Szampańska, Reneta Szara, Reneta Złota, Reneta Zuccalmaglio, Różanka Polska, Różanka Wirgińska, Ryszard Żółty, Signe Tillisch, Starking, Strumiłłówka, Suislepper, Sztetyna Czerwona, Sztetyna Zielona, Śmietankowe, Titówka, Truskawkowe Nietschnera, Węgierczyk, Złotka Kwidzyńska, Złota Szlachetna, Zorza, Żeleźniak
Odmiany grusz – przykłady: Amanlisa, Bera Boska, Bera Diela, Bera Liońska, Bera Szara, Bera Ulmska, Bergamota Czerwona Jesienna,Bojka, Cukrówka, Cytrynówka, Diuszesa Wczesna, Dobra Ludwika, Dobra Szara, Dr Jules Guyot, Dziekanka Lipcowa, Dziekanka Jesienna, Flamandka, Józefinka, Kalebasa Płocka, Kongresówka, Król Sobieski, Księżna Elza, Napoleonka, Owsianka, Panienka, Paryżanka, Patawinka, Pomarańczówka, Proboszczówka, Pstrągówka, Pstrągówka Zimowa, Salisbury, Tongrówka, Urbanistka, Winiówka Francuska, Żyfardka
Odmiany czereśni – przykłady: Bladoróżowa, Czarna Późna, Dönissena Żółta, Gubeńska, Gubińska Czarna, Kanarkowa, Kassina, Kozerska,Kunzego, Lotka Trzebnicka, Merla, Miodówka, Przybrodzka, Sercówka Nieszawska, Wczesna Riversa, Wolska
Odmiany wiśni – przykłady: Hiszpanka, Hortensja, Książęca, Minister Podbielski, Pożóg 29, Szklanka Wielka, Wczesna Ludwika, Włoszakowice,Wróble, Wiśnie odroślowe lokalne.
Odmiany śliw – przykłady: Brzoskwiniowa, Fryga, Kirka, Lubaszka, Mirabelka z Nancy, Renkloda Zielona, Węgierka Łowicka
W zakładce POMOCE zamieściliśmy rekomendowaną przez specjalistów z Instytutu Ogrodnictwa ze Skierniewic listę odmian.
Polecane są do naszego projektu jako dobre do uprawy „amatorskiej” tj. bez stosowania zabiegów chemicznych. Przydatność tych odmian wynika z odporności (lub małej podatności) na rodzime choroby takie jak parch jabłoni, mączniak, choroby drewna, które potrafią zdziesiątkować sady bez zastosowania programu ochronnego.
LISTA TRADYCYJNYCH ODMIAN DRZEW OWOCOWYCH REKOMENDOWANYCH PRZEZ INSTYTUT OGRODNICTWA ZE SKIERNIEWIC:
TRADYCYJNE ODMIANY WIŚNI:
- GUBEŃSKA
- HISZPANKA PÓŹNA
- HORTENSJA
- KEREZER
- KSIĄŻĘCA
- ŁUTÓWKA
- MINISTER PODBIELSKI
- OSTEHEIMSKA
- SOKÓWKA NOWOTOMYSKA
- SZKLANKA POLSKA
- SZKLANKA WIELKA
- WCZESNA Z PRIN
- WŁODZIMIERSKA
- WOŁYŃSKA
- WRÓBLE
TRADYCYJNE ODMIANY CZEREŚNI:
- BLADORÓŻOWA
- BUTTNERA CZERWONA
- CZARNA PÓŹNA
- DONISSENA ŻÓŁTA
- DROGANA ŻÓŁTA
- HEDELFIŃSKA
- KANARKOWA
- KUNZEGO
- JABOULAY
- KASSINA
- MARCHIJSKA
- MIODÓWKA
- RÓŻOWA WIELKA
- SCHNEIDERA PÓŹNA
- WOLSKA
TRADYCYJNE ODMIANY ŚLIW:
- BIAŁA ŚLIWA
- BRZOSKWINIOWA
- KIRKA
- KRÓLOWA WIKTORIA
- MIRABELKA Z NANCY
- OPAL
- RENKLODA ALTHANA
- RENKLODA ULENA
- RENKLODA ZIELONA
- RUTH GERSTETTER
- WĘGIERKA WANGENHEIMA
- WĘGIERKA WCZESNA
- WĘGIERKA ZWYKŁA
TRADYCYJNE ODMIANY GRUSZ:
- BERA BOSKA, syn. Apremontka
- BERA DIELA
- BERGAMOTA CZERWONA JESIENNA
- BONKRETA WILLIAMSA, syn. Bera Świętomichalska
- DOBRA SZARA
- DZIEKANKA LIPCOWA
- FAWORYTKA, syn. Klapsa
- JÓZEFINKA
- KOMISÓWKA
- MARGUERITE MARILLAT
- PLEBANKA
- SALISBURY
- SZARNEZA
- ŻYFARDKA
TRADYCYJNE ODMIANY JABŁONI:
- ANANAS BERŻENICKI
- ANTONÓWKA
- ANTONÓWKA PÓLTAROFUNTOWA
- BOIKEN
- BEFOREST
- CESARZ WILHELM
- GLORIA MUNDI
- GRAFSZTYNEK
- KANTÓWKA GDAŃSKA
- KRÓTKONÓŻKA KRÓLEWSKA
- KOSZTELA
- KRONSELSKA
- KRÓLOWA RENET
- KSIĄŻĘ ALBRECHT
- OLIWKA ŻÓŁTA
- PIĘKNA Z BOSKOOP
- PIĘKNA Z HERRNHUT
- PIĘKNA Z REPT
- RAPA ZIELONA
- RARYTAS ŚLĄSKI
- RENETA GWIAZDKOWA